Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı TBMM genel Kurulunda Kabul Edildi
Bölgemizi de yakından ilgilendiren ve kamuoyunda ‘’hal Yasası’’ olarak da bilinen Sebze Ve Meyve Ticaretine Yeni Kurallar Getiren 5957 SAYILI SEBZE VE MEYVELER İLE YETERLİ ARZ VE TALEP DERİNLİĞİ BULUNAN DİĞER MALLARIN TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN tasarısı TBMM’nin dünkü oturumunda yapılan görüşmelerin ardından (11.03.2010) kabul edilerek yasalaştı. TOPTANCI HALLERİNE ULUSLARARASI STANDART:
Yasaya göre toptancı halleri, imar planlarında belirlenmiş alanlarda, halin sınıfına, büyüklüğüne ve işlem hacmine göre müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava deposu gibi diğer asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde, belediye sınırları içinde belediyeler, büyükşehir belediye sınırları içinde büyükşehir belediyeleri tarafından kurulabilecek. İmar planlarında toptancı hal yeri olarak belirlenmiş alanlar, başka bir amaçla kullanılamayacak ve bu alanların çevresi toptancı halinin faaliyetini engelleyecek veya insan sağlığına zarar verecek şekilde iskana açılamayacak. İmar planında toptancı hal yeri olarak belirlenmiş alanlarda bulunan, mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlar toptancı hali kurulmak üzere; belediyelere bedelsiz olarak, üretici örgütlerine doğrudan satış yoluyla devredilecek. KOMİSYON ORANI YÜZDE 8
Komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı, yüzde 8’i aşmamak üzere, taraflarca serbestçe tespit edilecek. Bakanlık, bu oranı yarıya kadar indirmeye yetkili olacak. Fiilen aracılık hizmeti verilmedikçe, komisyon ücreti alınamayacak. Komisyoncular, teslim aldıkları malları cinslerine, doğal özelliklerine, standartlarına, gıda güvenilirliğine ve kalitesine ilişkin şartlara göre özenle korumak ve gerekli bilgileri vermek, kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren 15 iş günü içinde üreticiye veya üretici örgütüne ödeyecek. SEMT PAZARLARINA DENETİM:
Semt pazarları, tüketici piyasasının büyüklüğü, ulaşım imkanları, semt pazarı sayısı ve bunların birbirine yakınlığı, semt pazarının çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler ile can ve mal güvenliği riski göz önünde bulundurularak belediyelerce kurulacak. Semt pazarında bulunan toplam satış yeri sayısının en az yüzde 20’si, özel satış yeri olarak üreticilere ayrılacak. Ayrılan satış yerlerine üreticilerden yeteri kadar talep olmaması veya boşalan satış yerlerinin doldurulamaması halinde, diğer talep sahiplerine de tahsis yapılabilecek. HAL RUSUMU TOPTANCIU HALLERİNDE YAPILAN SATIŞTA % 1 HAL DIŞINDA % 2
Toptancı halinde satılan mallardan yüzde 1, toptancı hali dışında satılan mallardan yüzde 2 oranında hal rüsumu tahsil edilecek. Bakanlar Kurulu, hal rüsumu oranlarını, yüzde 90’a kadar azaltmaya veya artırmaya yetkili olacak. Hal rüsumunun yüzde 75’i, toptancı halinin bulunduğu belediye veya işletmeci adına açılacak hesaba aktarılacak. Toptancı haline bildirilmeden hal dışında alınıp satılan, ihraç edilmek üzere alındığı halde iç piyasada satılan, künyesinde belirtilen hususlara aykırı beyanda bulunulan mallar için hal rüsumu cezalı olarak alınacak. Cezalı hal rüsumunun yatırıldığı hesapta toplanan paranın yarısı, her ayın sonunda tespit veya yakalamaya katılan kamu görevlilerine ikramiye olarak ödenecek. HAL İŞYERLERİ KİRALAMA YA DA SATIŞ YOLU İLE İŞLETİLECEK:
Belediye toptancı hallerindeki iş yerleri, kiralama veya satış yoluyla işletilecek. Ancak satılan iş yeri sayısı, o haldeki iş yeri sayısının yüzde 50’sini geçemeyecek. Kiralama veya satış işlemi, Devlet İhale Kanuna göre yapılacak. Kira süresi en fazla 10 yıl olacak. Bakanlıkça bildirilen esaslara uygun olması kaydıyla, kira süresi sona erenler, ihaleye çıkmaksızın yeniden kira sözleşmesi yapabilecek. Bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde ikinci ve izleyen yıllar için kira bedelleri, Üretici Fiyatları Endeksi oranında arttırılacak. YENİ DÜZENLEMEDE CEZALAR:
Kanuna göre, halde, toptan satış miktarının altında mal satanlar; malların etiketlenmesine, pazar yerine mal getirilmesine, tahsis sahiplerince kullanılacak kimlik kartlarına ve bu kişilerce giyilecek kıyafetlere ilişkin çıkarılan yönetmeliklere aykırı davrananlar, 100 lira idari para cezasına çarptırılacak. Satış yeri olmadan toptancı halinde veya pazarda satış yapanlara, 500 lira idari para cezası verilecek. Aracılık hizmeti vermeden komisyon ücreti alanlara, aldıkları malın bedelini 15 gün iş günü içinde üreticiye ödemeyen komisyonculara, üretici ve üretici örgütleri dışında hallerde kendi aralarında mal alıp satanlara 2 bin lira idari para cezası uygulanacak. Kanun, malın miktarını, satış değerini, komisyon oranını ve ücretini gerçeğe aykırı bir şekilde üreticiye sunanlara ve haldeki atık malları ayıklayarak hal içinde veya dışında satanlara da 3 bin lira para cezası uygulanmasını öngörüyor. Kap veya ambalaj üzerine ürünün bilgilerini yazmayanlar, malın kalitesine ve gıda güvenilirliğine ilişkin bilgilerde değişiklik yapanlar 5 bin lira; serbest rekabeti engellemek amacıyla kendi aralarında veya üreticilerle ticari anlaşmalar yapan ilgili meslek odasının mensupları, fiyatların yükselmesine neden olanlar, düşmesine engel olmak için malları belirli kişilerde toplayanlar ve malları stoklayanlar ile gerçeğe aykırı analiz raporu düzenleyenler ve bu raporun düzenlenmesini sağlayanlara 10 bin lira idari para cezası kesilecek. Geçiş yollarında mal teşhir edenlere ve satanlara, çevreyi rahatsız edecek şekilde satış yapanlara, alıcı veya tüketiciye karşı sözlü veya fiili muamelede bulunanlara ve atık malzemelerini belirlenen alanlarda toplamayanlara ya da satış yerini temiz tutmayanlara, 50 lira idari para cezası verilecek Ölçü ve tartı aletlerini hileli bir şekilde kullananlar veya hileli ve karışık olarak mal satanlar; malları gıda güvenilirliğine, teknik ve hijyenik şartlarına aykırı olarak satanlar; kaba, ambalajın üzerinde yazılı miktardan az mal koyanlar hakkında, 200 lira idari para cezası uygulanacak. MEVCUT TAHSİSLİ İŞYERLERİNE 12 YIL KULANIM HAKKI:
Toptancı hallerinde tahsisli iş yerleri, mevcut tahsis sahiplerine Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hiçbir işleme gerek kalmaksızın 12 yıl süreyle kiralanmış sayılacak. Yasadaki ”ticarete konu malların ayıklanması, sınıflandırılması, hazırlanması, ambalajlanması, işaretlenmesi ve etiketlenmesi, taşıma ve muhafazasında kullanılan kap ve nakil vasıtaları, gıda güvenilirliğine ve kalitesine ilişkin standartlar” konusundaki mevzuatın hazırlanarak uygulanmasına ilişkin düzenleme ise 3 yıl sonra yürürlüğe girecek. SANAYİ VE TİCARET BAKANI ERGÜN’DEN TEŞEKKÜR:
Tasarının Kabul edilmesinin ardından TBMM genel Kurulunda söz alarak bir konuşma yapan Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün tasarının kanunlaşmasında emeğe geçenlere teşekkür etti. Ergün ‘’ Çok önemli bir kanun tasarısını bugün yasalaştırdık. Bu yasalaşan şekliyle, önergeleriyle de, görüş ve düşünceleriyle de katkı sağlayan arkadaşlarımızın son şeklini verdikleri bu hâliyle hem üreticilerimize bu tasarının neler getirdiğini hem tüketicilerimize neler getirdiğini, pazar yerlerini ve halleri nasıl düzenlediğini, sistemi nasıl kayıt altına aldığını ve bundan sonra hükûmetlerin özellikle sebze, meyve ve gıda politikaları konusunda daha sağlıklı verilere nasıl ulaşabileceklerini, hasılıkelam tasarının bütün boyutlarıyla komisyonculara neler kazandırdıklarını bir özet hâlinde bütün milletvekili arkadaşlarımızla hazırlayacağız, takdim edeceğiz. Çünkü birçok yönüyle önemli yenilikler getiren bir tasarıdır. Bu yenilikler bazen sizlerin karşısına da illerde çıkacaktır. Bunun hangi amaçla yapıldığını ve ne sağlayacağını mutlaka sizlere de soracaklardır. Özellikle uygulamalar sırasında ortaya çıkan bazı sorulara daha net bir şekilde cevap verme imkânını biz de Bakanlık olarak bütün milletvekili arkadaşlarımıza takdim etmiş olacağız.’’ dedi. NAMIK ŞENLİ: ALANYA’DA TOPTANCI HALLERİNİN BİRLEŞMESİ KAÇINILMAZ OLDU
Konu ile ilgili gelişmeleri değerlendiren ALTSO Yönetim Kurulu Üyesi ve ALTSO Tarım Komisyonu Başkanı Namık ŞENLİ, Oda olarak uzun süredir, ilçemizde bulunan yaş meyve sebze toptancı hallerinin dağınık olmasının sakıncaları konusunu ve bunların birleşmeleri gerektiği konusunu dile getirdiklerini belirterek bu konuda uzun süredir de çalışma yürüttüklerini ancak bölgemizde tam bir birlikteliği sağlayamadıklarını söyledi. Şenli ‘’Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve TBMM genel Kurulunda kabul edilen tasarıya göre, bölgemizde faaliyet gösteren tüm toptancı hallerinin yasada belirtilen asgari şartları taşımadıkları, mevcut yapıları ile en fazla beş yıl süre ile faaliyetlerine devam edebilecekleri görülmektedir. Bu sorunların çözümü için bölgemizdeki toptancı hallerinin tek çatı altında toplanması ya da mevzuata, teknolojik gelişmelere ve sektörün beklentilerine cevap veren yeni bir toptancı halinin projelendirilerek hayata geçirilmesi artık bir zaruret halini almıştır. Bu itibarla bölgemizde uygun bulunacak bir arazide gerekli uluslararası ve Avrupa Birliği standartlarına ve yeni mevzuata uygun bir toptancı halinin planlanıp, yerel yönetimlerin de desteği ile hayata geçirilebilmesi hepimizin ve tüm tarım sektörünün ortak temennisidir. Yapılacak çalışmaya sektör temsilcileri ve Oda olarak her türlü desteği vermeye de hazırız.’’ dedi. 5957 SAYILI SEBZE VE MEYVELER İLE YETERLİ ARZ VE TALEP DERİNLİĞİ BULUNAN DİĞER MALLARIN TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUNUN TAM METNİ İÇİN Tıklayınız….
