KOBİ’LERİN DIŞ TİCARET FIRSATLARI ANLATILDI ALTSO’ nun 2010 Yılı 1. Dönem Kişisel Gelişim Seminerleri, “Rekabet Ortamında KOBİ lere Yönelik Dış Ticaret Fırsatları Semineri” lle başladı. Seminere konuşmacı olarak Gümrük Müşaviri İrfan Ayan katıldı.
ALTSO tarafından, üyelerinin kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlamak amacı ile düzenlenen eğitim programlarının ilkinde Uluslar arası Ticaretin Tanımı, Uluslar arası Satış Sözleşmesi, Dış Ticarette Teslim Şekilleri, Dış Ticarette Ödeme Şekilleri, Dış Ticarette Kullanılan Belgeler, Alınması Gereken Sertifikalar ve İzinler, Dış Ticaret Gümrük Mevzuatı ve Uygulamaları ile Kambiyo Mevzuatı Uygulamaları konu başlıkları ele alındı.
09 Şubat 2010 Salı günü ALTSO Toplantı Salonu’nda gerçekleşen seminerde konuşan Gümrük Müşaviri İrfan Ayan, “Uluslararası ticaret, uluslararası sınırlar ve bölgeler arasında yapılan mal ve hizmet ticaretidir” tanımının ardından KOBİ’lerin ülkemde ve dünyadaki yeri hakkında kısa bir bilgi verdi. Ayan; “Büyüme gücüne ve isteğine sahip, yenilikçi, uluslararası alanda rekabetçi KOBİ’ler, bugün küresel ekonominin en önemli büyüme motorları olarak değerlendiriliyor. Ekonomik kriz sırasında, büyük şirketler ölçek küçültme programları yürütürken, KOBİ’ler istihdam yaratabilen az sayıda firma arasında yer almaya devam ediyor. KOBİ’ler AB’de olduğu gibi Türk ekonomisinin de temel taşlarını oluşturuyor. AB rekabetçilik yolunun KOBİ’lerden geçtiğini biliyor. Bunun için girişimciliğin teşvik edilmesi ve uygun iş ortamlarının sağlanması çok önemli. KOBİ’ler, Türkiye’deki ekonomik büyümeye yakıt sağlamaktan, esneklik yaratmaya; Türkiye ile Avrupa Birliği arasında köprü kurma hedefinden, istihdamın desteklenmesine kadar birçok alanda çok önemli bir rol üstleniyor. “ dedi. Ayan; “Avrupa Birliği’nde, küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) 250 kişinin altında insan çalıştıran, yıllık ciroları 50 milyon Euro’nun üzerinde olmayan (ve/veya yıllık toplam bilançoları 43 milyon Euro’nun üzerinde olmayan) firmalar olarak tanımlanıyor. Bu tanım doğrultusunda, AB genelindeki 23 milyon KOBİ tüm şirketlerin yüzde 99’unu temsil ediyor ve yaklaşık 75 milyon kişiye istihdam sağlıyor. AB genelinde KOBİ’ler toplam istihdamın yüzde 67’sini oluşturuyor. Bunun yüzde 29’unu mikro işletmeler, yüzde 21’ni küçük işletmeler, yüzde 17’sini ise orta boy işletmeler gerçekleştiriyor. Yeni iş imkanı yaratmada KOBİ’lerin payı yüzde 80 civarında. Özellikle ekonomik kriz döneminde istihdam kaybının en az olduğu alan yine KOBİ’lerdir” dedi. “Dış ticaret işlemlerinde ters yönlü iki akım mevcut bulunmaktadır” diyen Ayan;”Örneğin : İhracat işleminde satıcı, mal veya hizmeti sözleşme şartlarına uygun olarak alıcıya sunarken, alıcı da mal veya hizmetin bedelini satıcıya ödemektedir. Dış ticari ilişkilerin ilk aşamasında satıcı ile alıcı aralarında görüşerek belli bir malın (veya hizmetin) alışverişinin yapılması hususunda niyetlerini ortaya koymaktadırlar. Her iki taraf arasında bir anlaşmaya ulaşıldığında yapılan bir sözleşme ile; satıcının sözleşme konusu malı hazırlayıp sevk etmesi ve karşılığında ödemenin ne şekilde yapılacağı, rizikoların karşılıklı olarak nasıl paylaşılacağı, ortaya çıkması muhtemel bir uyuşmazlığın çözümlenmesinde izlenecek usul ve esasların belirlenmesi hususlarının kararlaştırılması zorunludur” dedi. Ayan: “Denizaşırı satışların ortaya çıktığı devirlerde, milli hukuk düzeyinde bu kabil satışları düzenleyen özel hükümler bulunmadığından, özellikle malların denizyolu ile taşınmasını ve ayrıca sigortalanmasını isteyen alıcı, satış sözleşmesine bu hususların dahil edilmesini satıcıdan talep ederdi. Bu durum, tarafların satışa ilişkin ve aralarındaki hukuki ilişkiye uygulanmasını istedikleri bir çok hususun (örneğin: masrafların paylaşımı, mallara ve taşımaya ait belgelerin tanzimi, sigorta, vb.) satış sözleşmesi kapsamına alınmasını zorunlu kılmıştır. Bunlar, her bir parti mal veya satış ilişkisi için ve her bir tarafın istemlerine göre düzenlenen “bireysel (tekil) sözleşmeler”dir. Bu tür sözleşmeler, tarafların uygun ve karşılıklı irade açıklamalarıyla icap (veya icaba davet) ve kabul (veya karşı icap aşamalarından geçerek düzenlenir (BK,1). Günümüzde de taraflar ihtiyaçlarına göre şekillendirdikleri “bireysel sözleşmeleri” kullanmaya veya muhtelif milli veya uluslararası kuruluşlarca düzenlenen “tip sözleşmeler”e aralarındaki ilişkinin özelliklerine göre farklılıklar içeren hükümler ekleyerek “bireysel sözleşmeler” yapmaya devam etmektedirler. Ülkelerde seri üretimlerin yaygınlaşması, taşıma alanındaki gelişmeler uluslararası satışların artmasını sağlamış, aynı tür mal alan veya satan tarafları ayrıntılı hükümler içeren “bireysel sözleşmeler” yerine “tip sözleşmeler” yapmaya yönlendirmiştir. Böylece, alıcı ve satıcılar, önceden hazırlanan tipik kayıtlara (örneğin: teslim ve ödeme şekilleri, yükleme, standart ve kalite kontrolü, uygulanacak hukuk, yetkili mahkeme veya tahkim şartı, mülkiyeti muhafaza kaydı, sözleşmeden caymaya, sorumluluğun sınırlandırılmasına, vb.), “genel işlem şartları”, bu tür sözleşmelere de “tip veya formüler sözleşme” adı verilmektedir. Bu sözleşmelerde, tarafların karşılıklı pazarlıklarına ve uzun görüşmelerine yer olmayıp, tarafların “miktar, fiyat, teslim yeri ve zamanı” konularında anlaşmaları yeterlidir. Çünkü, diğer hususlar ayrıntılı olarak “genel işlem şartları” ile düzenlenmiş bulunmaktadır. Özellikle, 19’uncu yüzyıldan buyana aynı alanda veya konuda çalışan tacirlerin oluşturdukları ulusal ve uluslararası birlikler, meslek kuruluşları veya odalar yeknesak kurallar ve tip sözleşmelerin hazırlanmasına öncülük etmişlerdir. Bugün, bu kuruluşlarca tarımsal ve hayvansal ürünler (şeker, pamuk, baharat, tekstil, kauçuk, vb.) ve muhtelif metaller, vb. konularda hazırlanan ve tarafların istifadesine sunulan çok sayıda “tip sözleşmeler” mevcuttur. Türk hukukunda tip sözleşmeler ve genel işlem şartları, halihazırda, yasal olarak düzenlenmiş değildir” dedi. Dış Ticarette kullanılan ödeme şekillerine de değinen Ayan: “Akreditifli Ödeme, Vesaik Mukabili Ödeme, Mal Mukabili Ödeme ve Peşin Ödeme konularında da katılımcıları bilgilendirdi.
